استفاده از ظرفیت پردازشی ابررایانه «سیمرغ» در شبکه ملی اطلاعات/ توسعه خدمات پردازش فوق سریع

احسان آریانیان مدیر گروه سکوهای فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه به طور قطع می‌توان از ظرفیت پردازشی ایجاد شده در پروژه ابررایانه سیمرغ برای پیشبرد اهداف شبکه ملی اطلاعات و افزایش سهم ترافیک داخل به خارج استفاده کرد، گفت: انجام کارها و امور پردازش فوق سریع با استفاده از ابررایانه‌های بومی نظیر ابررایانه سیمرغ در داخل کشور، علاوه بر کاهش ترافیک خروجی بین‌الملل و در نتیجه افزایش سهم ترافیک داخل به خارج، باعث جلوگیری از خروج داده‌ها و اطلاعات حساس و همچنین ارز از کشور می‌شود.

وی گفت: یکی از الزامات این موضوع که در دستور کار قرار گرفته است، توسعه توانمندی موجود در حوزه خدمات پردازش فوق سریع و تجاری سازی عرضه این خدمات است. به طوری که قابلیت رقابت با نمونه خدمات جهانی که از طرف شرکت‌های بزرگی نظیر گوگل و آمازون ارائه می‌شود را داشته باشد تا کاربران به سرویس‌های پردازش فوق سریع داخلی اعتماد کرده و نرخ استفاده از این خدمات افزایش یابد.

آریانیان در مورد استفاده از دانش بومی و تجهیزات داخلی در پیاده سازی ابررایانه سیمرغ گفت: از لحاظ فرایندی گام‌های مورد نیاز برای راه اندازی ابررایانه سیمرغ شامل تحلیل و طراحی، تدارک و تأمین تجهیزات و سپس راه اندازی و ارائه سرویس می‌شود که در این پروژه تحلیل و طراحی و راه اندازی و ارائه سرویس با دانش کاملاً بومی انجام گرفته است.

مدیر گروه سکوهای فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: از طرف دیگر، گام‌های فرایندی مذکور در حوزه‌های مختلف مشتمل بر زیرساخت غیرفعال (شامل ساختمان، تأسیسات، توان، خنک کننده، رک، شبکه ارتباطی)، تجهیزات فعال (شامل تجهیزات پردازشی، ذخیره سازی و ارتباطی) و نرم افزار و معماری (شامل فایل سیستم، مدیریت سیستم، ارتباطات و هم بندی، الگوریتم‌های موازی سازی و یکپارچه سازی سخت افزار و نرم افزار)، نیز با دانش کاملاً بومی اجرایی شده است.

به گفته وی، در این پروژه در حوزه سرویس (شامل خدمات و کاربردهای علمی، راهبردی و تجاری ابررایانه)، زیست بوم (شامل کسب و کار و جریان نوآوری) و امنیت (شامل امنیت در زیرساخت فیزیکی، سخت افزار، نرم افزار، داده‌ها، سرویس و سایبری) و یکپارچه‌سازی کلیه موارد مذکور نیز از توان و دانش کاملاًً بومی استفاده شده است.

دکتر آریانیان در خصوص تجهیزات داخلی مورد استفاده در پروژه ابررایانه سیمرغ اظهار داشت: در این ابررایانه تا حد امکان از تجهیزات موجود بومی در لایه زیرساخت غیرفعال استفاده شده است. علاوه بر آن، در حوزه‌های نرم افزارها، سامانه‌ها و بسترهای ارائه سرویس نیز محصولات توسعه داده شده بومی به کار گرفته شده است.

ابررایانه سیمرغ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ و همزمان با روز جهانی ارتباطات در راستای برآورده شدن بخشی از نیازمندی‌های کشور در حوزه پردازش‌های فوق سریع رونمایی شد و به این ترتیب ایران جز ۳۰ کشوری قرار گرفت که دارای ابررایانه‌هایی با ظرفیت در مقیاس پتافلاپس هستند.

در حال حاضر، توان پردازشی بالقوه ابررایانه سیمرغ که به صورت آزمایشی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر افتتاح شده بیش از یک پتافلاپس (یک میلیون میلیارد عملیات ممیز شناور ۶۴ بیتی در ثانیه) است که پس از تکمیل و انجام مراحل پایانی ساخت، از انتهای تابستان سال جاری خدمات آن به صورت تجاری، در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.

گفته شده است که برای ارتقای ظرفیت پردازشی ابررایانه سیمرغ تا ۵ پتافلاپس با استفاده از زیرساخت فعلی و تا ۱۰ پتافلاپس با زیرساخت توسعه داده شده در فازهای بعدی برنامه‌ریزی شده است.