دکتر پیمان صالحی امروز در شصتمین اجلاس معاونان پژوهشی و فناوری دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشی که در سالن همایشهای بینالمللی دانشگاه الزهرا برگزار شد، درباره ماده ۱۳ قانون جهش تولید دانش بنیان و اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه گفت: ما از اجرای این قانون در استانها راضی نیستیم، معاونان پژوهشی باید نسبت به اطلاع رسانی در مورد این موضوع اهتمام بیشتری داشته باشند. سال گذشته کل آموزش عالی ۵۰ میلیارد تومان از اعتبار مالیاتی استفاده کرده است. صنایع باید بدانند اگر قرارداد پژوهش و فناوری با دانشگاهها ببندند اعتبار مالیاتی میگیرند.
وی با اشاره به ماموریتهای استانی دانشگاهها گفت: بر اساس اولویتهای پژوهشی استانی ۴۴ ماموریت به دانشگاهها ابلاغ شده شده است.
معاون پژوهشی وزارت علوم درباره استفاده از ظرفیت پژوهشگران پسادکتری گفت: در پسادکتری نوع یک (تحقیقات بنیادی) وضعیت ما خوب است ولی در پسادکتری کاربردی، فناوری، صنعتی باید تمرکز بیشتری داشته باشیم.
وی با اشاره به راهاندازی شبکه ملی کتابخانههای دانشگاهی توسط ایرانداک گفت: در بستر این شبکه تمام کتابهای دانشگاهها و پژوهشگاه قابل دسترسی و جستجو است. دانشگاههای زیادی همکاری خود را شروع کردند و برخی هنوز عضویت نداشتند. این بستر آماده است، همه دانشگاهها باید در این بخش فعال شوند تا فهرستگان منابع دانشگاهی تشکیل شود.
ما تعهد می دهیم برنامه هفتم توسعه را اجرا کنیم
صالحی در مورد دستیابی به اهداف برنامه هفتم توسعه، بر فراهم شدن الزامات اجرای این برنامه تاکید کرد و گفت: برنامه عملیاتی اجرای قانون هفتم توسعه در حال تدوین است و به زودی اعلام خواهد شد. وضعیت فعلی و آینده نظام علم و فناوری ترسیم شده است و الزاماتی مشخص شده است. ما تعهد می دهیم برنامه هفتم توسعه را اجرا کنیم؛ مگر آنکه الزامات آن اجرا نشود.
وی با بیان اینکه در برنامه هفتم دستیابی به رتبه ۱۴ تولید علم هدفگذاری شده است، ادامه داد: کشورهای اطراف رتبه ما عربستان، روسیه، هلند، برزیل، کره جنوبی، اندونزی و … هستند. برای اینکه به این هدف برسیم باید به بالای ۱۰۰ هزار انتشار رد سال برسیم.
تمام نظامهای علمی ایران در سال گذشته از حالت رشد خارج شدند
معاون پژوهشی با اشاره به اینکه در ۲۰۲۳ همگی نظامهای علمی ایران شامل وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد و .. از حالت رشد خارج شدهاند، گفت: وزارت علوم ۳۵ درصد اعضای هیئت علمی ۶۰ درصد تولیدات علمی را دارد اما این روند کاهشی در همه بخشها بوده است.
علوم انسانی نزولی نشد
وی با بیان اینکه روند کاهشی در علوم پایه هم وجود داشته است، افزود: با این وجود، در علوم انسانی در ۲۰۲۴ روند نزولی نداشتیم. ما در وزارت علوم تمرکز کردیم که در علوم انسانی به سطح بینالمللی برویم.
صالحی درباره نمایه سازی نشریات گفت: نمایهسازی نشریات یکی از اهداف وزارت علوم است و همه درگیر این موضوع هستیم و این موضوع را به هیچ وجه نباید کند شود. در سه سال معادل ۷۰ درصد پیشرفت داشتیم.
وی افزود: با انجام نمایهسازی ۱۴ هزار مقاله جدید در مجلات جدید نمایه شده منتشر شده است که با انتشار آن ۸ هزار و ۴۰۰ مقاله ۱۰ درصد به بهبود رتبه کمک کردیم. از این ۸ هزار مقاله ۲ هزار و ۶۰۰ مقاله فارسی بوده است.
معاون پژوهشی تاکید کرد: اگر میخواهیم مرجع علمی شویم باید میزبان علم جهان باشیم. ما ۹۰۰ مجله داخلی داریم و باید کمک کنیم یک تیر و چند نشان بزنیم.
وی با اشاره به هدف کمی جذب ۳۲۰ هزار دانشجوی خارجی در برنامه هفتم توسعه گفت: همچنین بر اساس این برنامه ۳۹ درصد پژوهشهای کشور باید با همکاری بینالمللی انجام شود. با توجه به شرایط فعلی نباید انتظار داشته باشیم در این شاخصهای رشد داشته باشیم.
معاون پژوهشی وزارت علوم با بیان اهمیت رویتپذیری گفت: سایت های «دات آی آر» (ir.) از بیرون بسته است. همه ما ملاحظات امنیتی کشور را میفهمیم ولی دات آی آر بخش علمی با بقیه بخشها متفاوت است. ما باید رویت پذیر شویم تا بقیه ما را ببینند. ما هدفگذاری کردیم ۳۲۰ هزار دانشجوی خارجی بگیریم؛ ولی در حال حاضر کسی ما را نمیبیند.
وی ادامه داد: ما می خواهیم ۲۰ دانشگاه ایرانی در ۵۰۰ رتبه برتر داشته باشیم. در رتبهبندی کیو اس و تایمز شاخصهای نسبت اساتید بینالمللی، نسبت دانشجوی بینالمللی و .. وجود دارد و نیازمند این هستیم در این شاخصها ارتقا پیدا کنیم. اینها الزامات دیپلماسی علمی است.
چت جی پی تی اسمی از دانشگاههای ایران نبرد
صالحی اظهار کرد: ما از چت جی پی تی خواستیم دانشگاههای برتر علوم انسانی را به ما معرفی کنند. هیچ اسمی از ایران نداد. درخواست را محدودتر کردیم و خواستیم دانشگاههای برتر علوم انسانی در خاورمیانه را معرفی کند، باز هم دانشگاههای ایران وجود نداشت. دلیل نبود ایران را از چت جی پی تی پرسیدیم و دلایلی گفت ولی هیچ یک از دلایل آن سیاسی نبود. دلیل ان رویتپذیر نبودن دانشگاههای ما بود. بنابراین اگر میخواهیم به این اهداف برسیم باید دیگران ما را ببینند.
وی درباره بودجه دانشگاهها گفت: با توجه به شرایط فعلی با چنین بودجهای دانشگاهها در حال معجزهاند. ما زیاده خواه نیستیم ولی بودجه گذاری در این حوزه سرمایه گذاری است. ما هیچ چیز علاوه بر قانون نمی خواهیم؛ ما اجرای قانون را میخواهیم.
معاون پژوهشی وزیر علوم به روابط ایران و مصر اشاره کرد و گفت: مصر کشوری است که ما سالهاست با آن روابط سیاسی نداریم ولی با آنها مسابقه میدهیم. این دیپلماسی است. دیپلماسی رابطه با کشورهایی است که ممکن است با آنها ارتباط سیاسی نداشته باشیم ولی با رعایت شرایطی بتوانیم با آنها ارتباط علمی داشته باشیم.
وی تاکید کرد: ما باید ملاحظات امنیتی و سیاسی را در نظر بگیریم. دیپلماسی علمی باید پشت سر دیپلماسی سیاسی حرکت کند و از ظرفیت دیپلماسی استفاده کند.
صالحی با اشاره به برنامه ۸ قسمتی وزیر علوم که به مجلس ارائه شد، گفت: بیشترین بخش آن به دیپلماسی علمی اختصاص دارد. بخشی از دیپلماسی علمی الزامات داخلی است و بخشی بیرونی است.
وی خاطر نشان کرد: اگر میخواهیم به اهداف حوزه آموزش عالی در برنامه هفتم برسیم باید جور دیگر ببینیم و با شیوه دیگری به حوزه مالی و دیپلماسی علمی بپردازیم.