میراث و معماری رها شده موضوع نقاشی شد/ توجه به محیط‌زیست و آلودگی

علیرضا ناصر المعمار هنرمند نقاش که نمایشگاه آثارش با عنوان «عبور از کویر» تا ۲۲ مهر در نگارخانه لاله برپاست، درباره آثارش گفت: نقاشی‌هایم در نمایشگاه «عبور از کویر» شامل ۲ بخش هستند که بخشی از آنها چشم‌انداز خیالی را نمایش می‌دهند که به صورت مستقیم به جایی اشاره نمی‌کند اما ذهنیات من از فضاهایی است که به افق و دوردست‌ها اشاره دارد.

وی در توضیح وجه تسمیه نمایشگاهش بیان کرد: ماجرای ترسیم این نقاشی‌ها از آنجایی شروع شد که من از کودکی سفرهای زیادی را پشت سر گذاشتم و چشم‌اندازهای جاده‌ای که می‌دیدم برایم جذاب بود. کنجکاو بودم که در این افق‌ها چه خبر است و در دوردست‌ها که جاده نمی‌رود، چه اتفاقی رخ می‌دهد. این افق و پرسپکتیو در جاده‌های ایران برایم این جذابیت را داشت که بدانم چه داستانی دارند و آن را فضایی جادویی قلمداد می‌کردم به ویژه وقتی غروب و تاریکی بود و ابهام‌هایی وجود داشت. خیلی علاقه‌ای به سفرها نداشتم اما همیشه سفر با این ابهامات برایم می‌گذشت و سعی می‌کردم این مسیر را برای خودم جذاب کنم. از این رو طول سفر را برای خودم با این ذهنیات پر می‌کردم.

ناصرالمعمار عنوان کرد: این تصاویر و داستان‌ها در ذهنم بود تا اینکه کم کم آنها را روی کاغذ آوردم و فکر کردم که می‌توانند موضوع نقاشی‌هایم باشند. تقریباً آن‌قدر تعدادشان زیاد شده بود که به فکر ثبت کردن آنها افتادم. این نمایشگاه نیز تقریباً چنین داستانی دارد و به همین دلیل، نام «عبور از کویر» را برای نمایشگاهم انتخاب کردم.

وی تصریح کرد: «کویر» صرفاً یک فضای خشک نیست ولی چون در جاده‌های ایران بیشتر دشت دیده می‌شود، بیشتر چشم اندازها این تصویر را دارد و مقصد خیلی دور به نظر می‌آید اما برای من اینکه چطور می‌توان به آن رسید، مهم بوده است.

این هنرمند نقاش به نگاه زیست محیطی و نقادانه‌اش به آلودگی‌ها اشاره کرد و گفت: در پیش زمینه خیلی از چشم‌اندازهای آثارم در مجموعه «کویر»، همیشه نوعی آلودگی وجود دارد؛ یعنی ما آن‌قدر وارد فضای آلوده شدیم که در مسافرت‌ها و وقتی از شهر دور می‌شویم، هنوز هم نوار آلودگی‌ها دیده می‌شود و این خیلی ملموس است. اگر بخواهیم واقع‌بینانه نگاه کنیم، الان در چشم‌اندازهای موجود در جاده‌ها، این آلودگی‌های محیطی دیده می‌شوند که در آثار من نیز وجود دارد، یعنی انگار بخشی از تابلو همان فضای آلوده شده است که هم می‌تواند آلودگی هوا را در بر گیرد و هم می‌تواند از یک چشم انداز دیگر، به زندگی اشاره کند. در واقع اشاره‌ام به «سفر زندگی» بود که همان گیر و گرفتاری‌های زندگی است و می‌خواهیم از آنها عبور کنیم و به افق روشن زندگی برسیم. در واقع جدا از آلودگی‌های محیط زیستی، آثار من همه آلودگی‌های ذهنی را نیز شامل می‌شود.

وی درباره تأثیر معماری در تعدادی از آثارش که با تکنیک آبرنگ و به صورت مفهومی ترسیم شده‌اند، بیان کرد: در آثارم معماری تأثیر نداشته بلکه معماری و میراث فرهنگی، دغدغه من و بسیاری از معماران است که چگونه با مشکلات معماری و میراث فرهنگی کنار بیایند و آنها را حل کنند. با توجه به فعالیتم در حوزه میراث فرهنگی، به بناهای تاریخی و تقابل سنت و تجدد علاقه‌مندم. یکی از دردسرهایی که وجود دارد نیز در این حوزه ملموس است، یعنی عدم حفاظت از میراث فرهنگی نیز یکی از گرفتاری‌های بشری است و به همین دلیل، این فضا در نقاشی‌های من ملموس شده است.

ناصرالمعمار در پایان تاکید کرد: در نقاشی‌های من بیشتر، «کویر» به معنای فضایی متروکه یا خشک‌شده است یعنی ما شرایط زیست سخت را در کویر می‌بینیم چراکه در کویر حیات وجود دارد. اینکه بالاخره میراث فرهنگی و معماری ما در ایران متروکه و رها شده و ما به سمت پریشانی در این حوزه پیش می‌رویم، یکی دیگر از دغدغه‌های من در آثارم است.

علیرضا ناصرالمعمار دارای مدرک کارشناسی ارشد معماری و دکترای معماری اسلامی است. وی تحصیلات آکادمیک نقاشی ندارد اما در آثارش میل به عبور از واقعیت و به تصویر کشیدن جهان خواب‌ها و خیال‌ها با تاکید بر محیط زیست، میراث فرهنگی و مرمت و احیا بافت و بناهای تاریخی به چشم می‌خورد. دست وی در استفاده از متریال خلق اثر باز بوده است که مناظر و تصاویر یکسانی را با متریال مختلف اجرا کرده تا حواس مختلف مخاطبان را درگیر و ارتباط برقرار کند. ناصرالمعمار از سال ۱۳۶۹ نقاشی را با احمد فتوت (در همدان) آغاز کرد و برای ادامه تحصیلات به تهران آمد. نمایشگاه‌های انفرادی آثارش از سال ۱۳۷۴ آغاز شده و نمایشگاه «عبور از کویر» یازدهمین نمایشگاه انفرادی او است.

نمایشگاه نقاشی «عبور از کویر» همه روزه تا ۲۲ مهر، شنبه تا چهارشنبه‌ها ساعت ۹ تا ۱۷ و پنجشنبه‌ها ۹ تا ۱۳ به غیر از ایام تعطیل در نگارخانه لاله واقع در خیابان فاطمی، ضلع شمالی بوستان لاله، روبه‌روی پارکینگ طبقاتی لاله دایر است.