وزارت آموزش و پرورش در نظر دارد یک روز در ماه را برای همه دانش آموزان یک روز بدون کیف و کتاب معرفی کند.
نظام تعلیم و تربیت در طرح یک روز بدون کیف، اهداف متعددی را در نظر دارد اما به طور کلی میتوان گفت یک روز بدون کیف قرار است مانوری برای اجرای عملی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باشد.
وزارت آموزش و پرورش در نظر دارد با اجرای برنامه یک روز بدون کیف با هدف ایجاد محیطی با نشاط مبتنی بر بازی و تحرک دانشآموزی، اهداف دیگر خود را دنبال کند.
ارتقای کیفیت آموزش و فراهم کردن زمینه بروز و ارائه خلاقیتها برای مدیران، معلمان، اولیا و دانش آموزان از جمله اهداف این طرح است.
توجه به اقتضائات و ویژگیهای دوران کودکی و افزایش نشاط و شادابی دانش آموزان، کاهش اضطراب، افزایش انگیزه و علاقه دانش آموزان در مدارس با شوق انگیز نمودن محیطهای یادگیری از دیگر اهدافی است که آموزش و پرورش در نظر دارد تا با طرح یک روز بدون کیف محقق شود.
تسهیل و تسریع فرایند یادگیری با استفاده از ظرفیتهای بازی و تقویت مهارتهای زندگی را هم میتوان از اهداف دیگر این طرح عنوان کرد.
کارکرد طرح یک روز بدون کیف و کتاب چیست؟
اجرای برنامه یک روز بدون کیف و کتاب در مدارس کارکردهای زیادی دارد؛ به عنوان مثال در کارکرد جسمی این برنامه میتوان انتظار داشت دانش آموزان با رشد هماهنگ دستگاهها و اعضای مختلف بدن و تقویت حواس مواجه شوند. نیرو و انرژی بدن را به بهترین شکل مصرف کنند و به توانمندیهای فکری و بدنی خود نیز آگاهی پیدا کنند.
به عنوان کارکرد ذهنی، دانش آموزان با این طرح یک روز بدون کیف مفاهیم را بهتر یاد میگیرند. این طرح باعث میشود کودک با مفاهیم ساخت فضا و شکل آشنا شود.
در کارکرد اجتماعی؛ کودک با محیط بیرون ارتباط بیشتری برقرار میکند و استعدادهای نهفته وی شکوفا میشود. خلاقیت و گسترش دنیای اجتماعی دانش آموز از دیگر جنبههای کارکرد اجتماعی این طرح در مدرسهها است.
دانش آموزان در روزهای بدون کیف رقابت را یاد میگیرند و شکست را به طور واقعی تجربه میکنند. قدرت ابراز وجود پیدا میکنند و از ترس، کم رویی و خجالت بیهوده رها میشوند. همچنین حمایت از افراد ضعیف را میآموزند.
طراحان این طرح کارکردهای عاطفی را هم برای دانش آموزان مؤثر و مهم میدانند. بنابر اعتقاد طراحان این طرح یک روز بدون کیف به همه دانش آموزان این امکان را میدهد که رفتارهای فردی و اجتماعی خود را برای بروز واکنشهای بهتر مجدداً ساماندهی کنند. انرژی بدنی خود را تعدیل و هیجانات خود را بهتر کنترل کنند و تمرکز بیشتری در حفظ و پس دادن اطلاعات درسیشان داشته باشند.
دانش آموزان در روزهای بدون کیف چه میکنند؟
اما دانش آموزان در این روز قرار است چه فعالیتهایی داشته باشند؟
فعالیت دانش آموزان در روز بدون کیف کاملاً بر اساس ساحتهای یادگیری منطبق بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است.
زنگ اول در این روزهای بدون کیف، برای ساعت تربیتی دینی و ساحت تربیت بدنی است. در زنگ دوم ساحت تربیتی اقتصادی، در زنگ سوم ساحت تربیتی علمی، در زنگ چهارم ساحت تربیتی اجتماعی و در زنگ پنجم به ساحت تربیت هنری میپردازند.
در زنگ اول برنامه ریزی جهت اجرای برنامههای خلاق در زمینه ارتقای ابعاد معنوی وجودی انسان از طریق برقراری ارتباط با خداوند و اجرای برنامههای خلاق در زمینه حفظ و ارتقای سلامت بهداشت جسمی و روانی طراحی شده است.
همچنین در زنگ اول این روزهای بدون کیف و کتاب آموزش سبک زندگی و برنامههایی برای حفاظت از محیط زیست و احترام به طبیعت نیز دیده شده است.
دانش آموزان در زنگ دوم یعنی زنگ ساخت اقتصادی، تلاش خواهند کرد تا امر معاش و زندگی اقتصادی را با درک موقعیت اقتصادی خود و جامعه بهتر درک کنند. تلاش فردی و جمعی برای تحقق غنا، کفاف، عمران، رشد، استقلال اقتصادی، حفظ و پیشرفت ثروت ملی، افزایش بهرهوری، تأمین رفاه عمومی، بست عدالت اقتصادی و شناسایی عوامل فقر فساد و تبعیض از دیگر اهداف زنگ دوم زنگ تربیتی اقتصادی است.
در زنگ سوم به عنوان ساحت تربیتی علمی برنامههای پژوهشی با محوریت مجلات رشد در نظر گرفته شده است. در این زنگ دانش آموزان به ارزیابی جدیدترین یافتههای علمی و فناورانه با روشها و ابزارهای نوین میپردازند.
در زنگ چهارم تلاش میشود در زمینه ساحت تربیتی اجتماعی دانش آموزان با هویت اسلامی ایرانی خود بیشتر آشنا شوند. بر همین اساس حفظ و اصلاح آداب، رسوم، هنجارها و ارزشهای جامعه، درک مناسب موقعیت اجتماعی، توسعه درک و اصلاح موقعیت اجتماعی خود و دیگران و برقراری رابطه سازنده و کسب صفات جمعی نظیر احسان، مهرورزی، انصاف، خیرخواهی و بردباری مورد توجه است.
دانش آموزان در زنگ پنجم که به ساحت تربیت هنری اختصاص دارد به برنامههای هنری و زیبایی شناختی خواهند پرداخت که طراحی برنامههای این زنگ به عهده مدرسه خواهد بود. در این زنگ باز هم مجلات رشد میتواند محتوای مناسبی را برای مدارس تأمین کند.