اولین «تعزیه تلویزیونی» را ساختیم/ هنری که جهانیان تشنه آن هستند

تهیه‌کننده و کارگردان «بلاتشبیه» از ویژگی‌های این تعزیه تلویزیونی سخن گفت که به اعتقاد او برای اولین‌بار مهمان خانه‌های مردم شده است.

مسلم نادعلی‌زاده کارگردان و تهیه‌کننده مجموعه «بلاتشبیه» که برای اولین بار یک تعزیه تلویزیونی را به تولید رسانده است درباره آن بیان کرد: آوردن عزاداری‌های سنتی در قاب تلویزیون از این حیث که مخاطبان سیما هم گسترده‌اند و هم به دلایل متعدد احتمال دارد امکان حضور در مجالس عزاداری را نداشته باشند اما دلشان با آن باشد، در دستور کار شبکه‌های تلویزیونی قرار گرفته است.

وی اضافه کرد: یکی از گونه‌های عزاداری شبیه‌خوانی است و با توجه به مسائل پیش‌آمده نظیر محدودیت‌های کرونایی، برعکس حالتی که همیشه مردم به مجلس عزاداری می‌رفته‌اند، حالا تعزیه را مهمان خانه‌های مردم کرده‌ایم.

این کارگردان درباره تفاوت‌های تله تعزیه و مستندهایی که تعزیه را نشان می‌دهند بیان کرد: در مستندها هدف این است که شبیه‌خوانی معرفی شود و گوشه‌هایی از آن نمایش داده شود، اما ما در این مجموعه گوشه‌هایی از واقعه عاشورا را در قالب شبیه‌خوانی و به صورتی روایی و پیوسته نمایش می‌دهیم به طور مثال از قسمت اول که اعزام مسلم بن عقیل به کوفه است تا عاشورا و وفات حضرت رقیه (س) همه این‌ها در یک نمایش مستمر ولی در قالب شبیه‌خوانی نمایش داده می‌شود. راوی برنامه هم در میانه این قسمت‌ها، ابعاد دیگری از واقعه را روایت می‌کند. بر این اساس، مجموعه بلاتشبیه یک مجموعه به هم‌پیوسته است که چکیده ۱۴ مجلس تعزیه است.

وی به آیتم‌های دیگر مجموعه «بلاتشبیه» اشاره و بیان کرد: تحلیل موسیقایی مجالس از جمله این آیتم‌هاست که کارشناس مربوطه، نغمات و گوشه‌ها و دستگاه‌های آوازی را در هر قسمت معرفی و تحلیل می‌کند. از شبیه‌خوانی مجالس متعددی داریم که به هزار عنوان می‌رسد. ما در مجموع تلاش کردیم این برنامه هم داستانی و روایی باشد و هم مردم شبیه‌خوانی دیده باشند.

این کارگردان این اتفاق را برای اولین بار در تلویزیون معرفی کرد و گفت: در تلویزیون گاهی سریال‌هایی مثل «شب دهم» ساخته شده و گوشه‌هایی از تعزیه هم نمایش داده شده است و یا برنامه‌هایی پخش شده است که صرفاً به بازتاب صحنه‌هایی از تعزیه پرداخته‌اند، اما این اولین تعزیه تلویزیونی یا تله تعزیه است که با امکانات استودیویی ساخته شده است.

وی درباره جذب مخاطب به این مجموعه اظهار کرد: برای قضاوت هنوز زود است اما تلاش کردیم تعزیه را به تلویزیون بیاوریم. مخاطب ما پیش از این، از دیدن این مدل از عزاداری در قاب رسانه ملی محروم بود و این امکان، هم‌اکنون فراهم شده است.

این تهیه کننده درباره هنرمندان این تعزیه‌ها توضیح داد: در این برنامه، شبیه‌خوانانی از نقاط مختلف کشور حضور دارند که تعدادشان به ۴۰ نفر می‌رسد و همچنین از سازهای ترومپت، طبل و نی بهره گرفته شده است.

وی که خود از خانواده‌ای تعزیه‌خوان است درباره این هنر آیینی عنوان کرد: شبیه‌خوانی منسوخ نشده است و همچنان در بسیاری از نقاط کشور محوری‌ترین نوع عزاداری است و سایر ارکان عزاداری در حاشیه آن هستند. ممکن است سهم تهران از این هنر کمتر باشد اما در شهرستان‌ها توجه به شبیه‌خوانی همچنان زیاد است و مردم با علاقه در این مجالس شرکت می‌کنند و باید اذعان کرد که تعزیه همچنان به عنوان ارزنده‌ترین میراث ادب نمایشی در ایران، زنده است.

نادعلی‌زاده درباره توجه هنرمندان جهان به تعزیه ایران نیز بیان کرد: تعزیه از ۵۰ سال پیش مورد توجه اندیشمندان در دنیا قرار گرفته است. باید کارهای جدیدی در مورد تعزیه انجام داد و به نوعی جهانیان را که تشنه مشاهده تعزیه هستند مورد توجه قرار داد. باید بتوان نمونه‌هایی از تعزیه فاخر را تولید و ارائه کرد.

وی در پایان گفت: علی‌رغم استقبال جهانیان، ما این آشنایی را ایجاد نکرده‌ایم و از ظرفیت‌های تعزیه بهره نبرده‌ایم. تعزیه یک رسانه ایرانی اسلامی است و اگر قدرش را ندانیم سرمایه عظیمی را کنار گذاشته‌ایم. شبیه‌خوانی دارایی ارزشمندی است که می‌تواند برای زمانی طولانی، نسل‌های متعدد ما را بهره‌مند کند.