10 غار عجیب در ایران

غار نمکدان قشم؛ طویل‌ترین غار نمکی جهان

این غار در استان هرمزگان و جزیره قشم قرار گرفته است. غار نمکدان در 90 کیلومتری مرکز شهر و در ارتفاع 237 متری سطح دریا واقع شده. نمکدان قشم شامل چندین مسیر است که طولانی‌ترین آن غار نمکدان3 نام دارد. این غار حدود 6400 متر است و طولانی‌ترین غار نمکی ایران به حساب می‌آید. بدیهی است هر چقدر به عمق بیشتری از غار برسید، نور کمتر می‌شود و در نتیجه برای بازدید از آن به چراغ‌های پرنور احتیاج خواهید داشت. 

غار نمکدان سه، دریاچه نمکی به عمق 1 متر دارد که در فاصله 160 متری دهانه آن قرار دارد. به علاوه چندین تالار بزرگ و کوچک در آن وجود دارد که اولین آنها در فاصله تقریبی 700 متری از ورودی است. غار نمکدان، یک جریان آب دائمی دارد که از غار بیرون می‌ریزد و دریاچه‌ای سفیدرنگ می‌سازد که از دور شبیه برف به نظر می‌رسد. به‌علاوه، نمک این غار خاصیت درمانی دارد و بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای از آن استفاده می‌کنند.

غار بورنیک؛ غاری با دهانه عظیم

این غار در 135 کیلومتری تهران و 6 کیلومتری روستای هرانده است. غار بورنیک بخشی از دره‌ای طویل و پرپیچ و خم است که رودخانه پرآب نمرود از آن می‌گذرد. نام این غار ترکیبی است از «بور» و «نیک» که معنای جای نیک یا محل نیک را می‌رساند. بورنیک، 3 تالار مجزا دارد و در ارتفاع تقریبی 1950 متر از سطح دریا واقع شده است.

بورنیک و تالارهای متعددش می‌توانند خطرناک باشند، چرا که در بخش‌هایی از آن پرتگاه‌هایی با عمق 20 متر پیدا می‌کنید. غار پوشیده از چکنده‌ها و چکیده‌های مخروطی است که شکلی منحصربه‌فرد به آن می‌دهد. بورنیک را به دهانه عظیمش می‌شناسند و دهلیزهایی که باید خمیده و سینه‌خیز از آنها عبور کنید.

غار سهولان؛ غاری در خشکی و آب

غار آبی سهولان در استان آذربایجان غربی قرار گرفته، از سطح دریا 1750 متر ارتفاع و 17 کیلومتر تا بوکان و  43 کیلومتر تا مهاباد فاصله دارد. سهولان ترکیب سهول + لان است که به معنی جای خنک است. سهولان دو بخش خشک و آبی دارد که هر کدام ورودی خود را دارند، اما بخش آبی چند برابر بخش خشکی است. در انتهای بخش خشک به چند جزیره می‌رسید که در نتیجه ریزش سقف به وجود آمده‌اند. از آنجایی که کف غار را آب گرفته، سهولان فاقد چکانده است و فقط چکیده دارد. تنها استثنا، چکیده بزرگی است که در یکی از تالارها دیده می‌شود.

یکی از ویژگی‌های این غار شکل چکانده‌های آن است که جلوه‌ای زیبا به غار بخشیده‌اند. متاسفانه با کاهش بارندگی و خشکسالی، میزان آبی که از چکانده‌ها سرازیر می‌شده، بسیار کم شده و به جز چند مورد از آنها، باقی خشک هستند. وجود برجستگی‌هایی در بخش‌ آبی غار به ما نشان می‌دهد که احتمالا پیدایش آن مانند سایر غارهای آهکی نیست.

غار سهولان را دو خطر تهدید می‌کند، اول حفر چاه و تخلیه آب‌های زیرزمینی که ممکن است باعث خشک شدن این غار شود و دوم چراغ‌هایی که برای تسهیل بازدید مردم نصب شده و باعث به وجود آمدن جلبک‌ها شده‌اند. از آنجایی که این غار به یک مقصد گردشگری تبدیل شده، برنامه‌ریزی‌هایی هم برای آسان‌تر کردن بازدید انجام شده، فقط باید مراقب بود که این بازدیدها، آسیبی به غار نزنند.

غار علیصدر؛ طویل‌ترین غار ایران با دو سقف

غار علیصدر هم درست مانند سهولان یک غار آبی است که البته عنوان طویل‌ترین غار ایران را هم یدک می‌کشد. این غار نزدیک همدان است و یکی از پربازدیدترین غارهای ایران. علیصدر بیش از 11 هزار متر است و هنگام بازدید از آن، سفری 2000 متری با قایق خواهید داشت. ویژگی اصلی غار به جز چکانده و چیکده‌های زیبا، دو سقفه بودن آن است که غار را منحصربه‌‌فرد می‌کند. برای مطالعه بیشتر در مورد این غار، مطلب «علیصدر طولانی‌ترین غار آبی دنیا» را بخوانید.

غار خفاش؛ زیستگاه خفاشان

این غار در 3 کیلومتری دهلران است و به دلیل هزاران خفاشی که داخل آن زندگی می‌کنند، مشهور است. غار دهلیزهایی دارد که عمق آنها به 400 متر هم می‌رسد. قدمت غار به عصر غارنشینی برمی‌گردد و لایه‌ای از فضولات خفاش کف غار را پوشانده که کشاورزان از آن به عنوان کود استفاده می‌کنند. هنگام غروب، خفاش‌ها دسته دسته از غار خارج می‌شوند و لحظه خروج آنها صحنه وحشتناک و جذابی پدید می‌آورد.

غار قوری قلعه؛ غار چشم‌نواز ایران

این غار در استان کرمانشاه، 87 کیلومتری شهر کرمانشاه و 25 کیلومتری پاوه قرار دارد. نام این غار قوری قلعه یا قلعه گلی است و 1200 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قوری قلعه به دلیل شکل عجیب و جالب چکنده‌های آن معروف است، هرچند که چکیده‌های بسیاری ندارد. این چکنده‌ها نتیجه افزایش و کاهش تدریجی سطح آب هستند و مشابه آن تا کنون در غارهای دیگر دیده نشده است.

قوری قلعه اکنون دو بخش دارد. بخش اول، تجهیز شده است، نورپردازی دارد و مسیر آن برای بازدید آسان است. این بخش محدودیتی برای بازدید ندارد و همه افراد می‌توانند از آن بازدید کنند. بخش دوم با دری آهنی از بخش اول مجزا شده است. بازدید از این بخش نیازمند داشتن تجهیزات مناسب و سابقه غارنوردی است. اشکالی که سنگ‌های این غار به وجود آوردند بسیار قابل توجه و جذاب و می‌توان گفت قوری قلعه یکی از زیباترین غارهای ایران است.

غار کتله خور؛ غاری سه طبقه و پیچیده

نام کتله خور یا کتل خور از ترکیب کتل به معنی کوه کوتاه و خور به معنی خورشید ساخته شده است. در نتیجه نام این غار، کوه خورشید است. غار کتله خور در زنجان و در 5 کیلومتری روستای گرماب واقع شده است. پیدا کردن چند گور، استخوان و باقی‌مانده اشیا، اطراف دهانه غار، باعث شده نظریه‌های مختلفی درباره تاریخ و کاربری آن مطرح شود. تاریخچه آن هر چه که باشد، اولین بار در سال 1330، یکی از کوهنوردان پیشکسوت زنجان، آن را کشف کرد.

ورودی غار کوتاه است و باید نشسته از آن عبور کرد، همین سختی ورود به غار هم باعث شد که سالیان سال دست‌نخورده باقی بماند. اما از دهه 1360، دیگر به یکی از مقاصد غارنوردی تبدیل شد و روز‌به‌روز افراد بیشتری درباره آن اطلاع پیدا می‌کردند. غار سه طبقه است که با دهلیزها به هم مرتبط شده‌اند. کتله خور یکی از پیچیده‌ترین غارهای ایران است چرا که ترکیبی از آن چیزی است که در سایر غارها پیدا می‌کنیم.

غار پراو؛ دشوارترین مسیر ستونی

غار پراو در کرمانشاه است و نامش را از کوهی می‌گیرد که درون آن واقع شده. پراو 3357 متر از سطح دریا ارتفاع دارد و نامش به معنی کوه پرآب است. این غار در زمره غارهای عمودی کشور است و اولین بار در سال 1350 مورد بازدید گروهی از غارنوردان انگلیسی قرار گرفت. در سال 1370 هم کانون کوهنوردان استان کرمانشاه موفق شد این غار را تا انتها بپیماید.

پراو 26 حلقه چاه‌غار است که پوشیده از سنگ‌های مختلف هستند. این غار یکی از دشوارترین غارهای ایران برای غارنوردی است و احتیاج به تجهیزات حرفه‌ای، دانش و تجربه غارنوردی دارد و جزو غارهایی نیست که بازدید عمومی داشته باشد.

غار کرفتو؛ بزرگترین غار دستکند 

غار کرفتو در 46 کیلومتری تکاب است و علاوه بر ارزش طبیعی، از نظر تاریخی هم به شدت اهمیت دارد. درست زیر دیواره‌ای که به دهانه غار منتهی می‌شود، یک چشمه دائمی قرار دارد. مشخص است که در گذشته از این غار به عنوان دژ تدافعی استفاده می‌شده و افرادی داخل آن زندگی می‌کردند. غار دو بخش دارد، بخش طبیعی و بخش دستکند. غار سه طبقه است و پر از تالارها، دالان‌‌ها و اتاق‌های تو در تو است و هنوز همه بخش‌های آن پیدا نشده است.

غارسنگ‌های زیبا، چکنده‌ها و چکیده‌های شگفت‌انگیز، زیرزمین عظیم، راه‌آب‌های مخوف و کتیبه یونانی طبقه سوم شما را به وجد خواهد آورد و البته نباید فراموش کرد که بیش از 2 هزار سال پیش، انسان‌هایی می‌زیستند که فقط برای ساخت یکی از اتاق‌های این غار 238 متر مکعب سنگ را تراشیده و از غار خارج کرده‌اند، آن هم فقط با ابزار ابتدایی. برای اطلاعات بیشتر مطلب غار کرفتو، غار طبقاتی دیواندره را بخوانید.

غار چال نخجیر؛ غاری کهن‌سال

این غار در شهرستان دلیجان است و به دوره سوم زمین‌شناسی تعلق دارد. غار چال نخجیر را در سال 1368 کشف کردند و کوهنوردان تا عمق 2000 متری آن پیش رفته‌ و راه‌های فرعی جدیدی را برای غار کشف کرده‌اند. سنگ‌های این غار کریستالیزه هستند و به گفته برخی در انتهای آن استخر آبی است که با تالارهای مختلف محاصره شده. چکانده‌ها و چکیده‌های غار بسیار زیبا هستند. غار چال نخجیر برای بازدید عموم باز است و بازدید از آن احتیاج به تجهیزات غارنوردی ندارد. مسیرها همه مشخص و نورپردازی انجام شده. راهنمایانی هم هستند که شما را در بازدیدتان همراهی می‌کنند. 

ایران غارهای زیبای بسیاری دارد که طبیعتا در این مطلب به آنها پرداخته نشده است. در اینجا کوشیدیم تعدادی از مشهورترین و پربازدیدترین غارهای ایران را به شما معرفی کنیم. اگر از این غارها بازدید کرده‌اید، تجربه‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.