تفاوت خطاطی و خوشنویسی چیست؟
مسجد شیخ لطف الله اصفهان
27 تیر 1400طرح و نقش اسلیمی را بیشتر بشناسیم
27 تیر 1400خوشنویسی و خطاطی به معنای زیبانویسی و نوشتن همراه با خلق زیبایی است. گاهی اوقات درک خوشنویسی به عنوان هنر مشکل است و باید برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی بدانیم خوشنویس سعی دارد در کنار نگارش متن، اثری هنری را خلق کند. بنابراین خوشنویسی با نگارش سادهٔ مطالب و طراحی حروف و صفحه آرایی متفاوت است. خوشنویسی در تمام فرهنگ‌ها به چشم می‌خورد اما در مشرق زمین و به‌ویژه در ایران و سرزمین های اسلامی اهمیت بسیاری دارد. بیشتر تبدیل نگارش معمولی کلمات به هنر خوشنویسی به عهده ایرانیان است و به مرور زمان ایرانیان سبک و شیوه‌های مختص به خود را در خوشنویسی ابداع کردند. هرچند که این شیوه‌ها در داسلامی نیز طرفدارانی دارد.
خوشنویسی چیست؟
خوشنویسی هنر زیبا نوشتن است، خوشنویسی ورای یک دست خط زیبا و یا دانستن تکنیک حروف چینی است. روح هنرمند در نوک قلم جای می گیرد تا همگان آنرا ببینند. هنر خوشنویسی گوش سپردن به موسیقی با چشم هاست، خوشنویسی حروف مزین شده به نقش مایه هاست. درحالیکه خوشنویسی نه تنها فقط تزیین متن نیست بلکه چیزی بیشتر از استفاده از حروف به عنوان عنصر تزیین است. صفحات و اوراقی که روی آنها خوشنویسی انجام شده اغلب مزین به نقوش، تصاویر، طلا و رنگ ها هستند اما این عناصر تنها مزین کننده فرم های اصلی هستند و تفاوت زیادی بین فرم زیبا و نقش زیبا وجود دارد. خوشنویسی همان نمادهایی هستند که به زیبایی در کنار هم قرار دارند.
خوشنویسی به خلق اثری اشاره می کند که پیامی از هنرمند به مخاطب در بر دارد و باعث ایجاد واکنش هنری در بیننده می شود و او را به تفکر بیشتر در یافتن پاسخ جدیدتری می کند. این در حالیست که هدف در دستنوشته تنها ” خوانده شدن ” است. خوشنویسی تنها نوشته ای به سبک قدیمی نیست. این هنر خلق مجدد الفبای قدیمی و کلاسیک نیست. هنرمندان خوشنویس هم به گذشته این هنر واقف اند و هم آثار آنها توسط میراث باستانی باقیمانده از این هنر شکل گرفته است .همچنین تقلید از دست نوشته های قدیمی چراغ راه هنرمندان برای موفقیت در خوشنویسی است اما تنها کپی کردن آثار هنرمندان گذشته برای ترقی و خلاقیت هنرمند کافی نیست!
خوشنویسی هر فونت دکوراتیو و فانتزی نیست!
با اینکه فونت های زیبا توسط خوشنویسان ایجاد میشود و یا خوشنویسان از نرم افزار برای تنظیم ترکیبات آثار خود بهره میبرند اما کیفیت آثار خوشنویس در اثر همانیست که کار او را به هنر تبدیل کرده است.
هنر خطاطی چیست؟
هنر خطاطی از زیباترین هنرهای بصری است. زیبا نوشتن فقط یک جنبه از هزاران جنبه ی هنر خطاطی است. اصول هندسی و نظام مندی فوق العاده این هنر باعث شده است که طرفداران زیادی پیدا کند. هنر خطاطی کاری بسیار زیبا و ظریف است که خوشنویس از پس آن برمی آید. خطاطی عین هنر است. خوشنویس با دقت و رعایت اصولی خاص، حروف را روی کاغذ می چینند، گویی به جملات رقص و سما می بخشند.
تمام کلمات و واژه ها در خوشنویسی از قواعد، نظام و قالب مشخص و خاصی پیروی می کنند. هندسه ای که هر حرف و کلمه بر اساس جای خود از آن تبعیت می کند. این اصول و نظام قرن هاست که میان بزرگان این هنر و مخاطبان پذیرفته شده است. صرف زیبا نوشتن و تحسین نگاه مخاطب مهم نیست، رعایت اصول ها و نکات ریز اوج تجلی هنر خطاطی را نشان می دهد. انواع رسم الخط ها و آداب المشق ها توسط بزرگان و خوشنویسان سردمدار ارائه و تعریف شده اند. دمیدن زیبایی و در واقع تعریف «سلیقه مطلوب» گامی است که خوشنویس در جهت دمیدن جنبه های زیبایی شناسی به کار، انجام می دهد.
حال به تفاوت های تایپوگرافی و خوشنویسی میپردازیم:
تایپوگرافی امروزه بین جوامع هنری و طراحی گرافیک جایگاه بسیار قابل توجهی دارد نمونه هایی از تایپوگرافی را در طراحی پوستر، بنرهای نصب شده در سطح شهر یا بنرهای موجود در وب سایت ها یا اشیای تبلیغاتی مانند لیوان و خودکار و لباس … و حتی از همه مهمتر کتب و نشریات مختلف تایپوگرافی را مشاهده خواهید کرد. چشم انسان با کوچکترین تغییر در فونت و حروف ذهنیت خاص نسبت به آن موضوع پیدا میکند به همین خاطر تا این حد به این هنر توجه می شود.
تایپوگرافی اندکی با خوشنویسی تفاوت دارد. تایپوگرافی هنر زیاد یا کم کردن فاصله ی بین حروف، جابه جا کردن نقاط، برجسته کردن بعضی از حروف نسبت به بقیه، جابجایی خط کرسی می باشد. هدف از تایپوگرافی نشان دادن بهترمنظورخود در مورد یک موضوع با استفاده از حروف بهتر به بیننده است و تاثیری که در ذهن بیننده ایجاد می شود تنها بخاطر برجسته شدن یک حرف در یک متن می باشد. در زبان فارسی با کم یا زیاد شدن فاصله ی بین حروف یا برجسته تر شدن برخی از حروف، ترکیب و زیبایی و از همه مهم تر خوانایی تغییر میکند بنابراین تایپوگرافی در زبان فارسی با سایر زبان ها متفاوت می باشد. سه تکنیک بسیار مهم در تایپوگرافی وجود دارد:
- ایجاد تغییر در شکل حروف (دفرماسیون)
- برجسته کردن یا ایجاد اغراق در حروف (Exaggeration)
- انجام ساده سازی در حروف
تلفیق تایپوگرافی زبان فارسی با خوشنویسی زیبایی چشمگیری را ایجاد خواهد کرد. تفاوت اصلی بین تایپوگرافی و خوشنویسی این است که در تایپوگرافی هدف ایجاد زیبایی بصری در کنار خوانایی است اما در خوشنویسی هدف نشان دادن زیبایی است و خوانایی ممکن است در نتیجه ی کار مشاهده نشود.
