به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با پیشرفت دانش و ورود فناوریهای پیشرفتهای همچون نانوفناوری، لیزر و ساخت و مواد پیشرفته تجهیزاتی که از آنها تحت عنوان ابزار دقیق یاد میشود، دستخوش تحولهای قابل توجهی شدهاند. از جمله این تجهیزات، ابزارهایی هستند که برای برش به کار میروند و باید بتوانند دقتهایی در حد میلیمتر یا حتی فراتر از آن کار برش را صورت دهند. امروزه فناوری برش جت آب به عنوان یک راهکار برای برش دقیق اشیا با ابعاد و اندازههای دلخواه، جای خود را در میان دیگر راهکارها باز کرده و تجهیزات آن توسط شرکتهای فناور تولید میشود.
کارآمدی بالا و انعطافپذیری
این ابزار صنعتی قادر به برش طیف گسترده ای از مواد با استفاده از فشار بسیار بالای آب یا مخلوطی از آب و مادهای ساینده است. از این فناوری به طور خاص برای برش مواد سخت مانند فلز، سنگ یا شیشه استفاده میشود. در حالی که از ترکیب ساینده و آب برای برش مواد سخت استفاده میشود، برش واترجت با استفاده از آب خالص و بدون استفاده از ساینده، اغلب برای مواد نرمتر مانند چوب یا لاستیک کاربرد دارد.
از این تجهیز فناورانه برای ساخت قطعات ماشین استفاده می شود. این روش ترجیحی زمانی استفاده میشود که مواد برش خورده به دمای بالای تولید شده توسط روشهای دیگر حساس باشند. نمونههایی از این مواد شامل پلاستیک و آلومینیوم است.
از آنجایی که شکل و جریان برش به راحتی قابل اصلاح است، از این فناوری می توان تقریباً در هر صنعتی استفاده کرد. مواد مختلفی وجود دارد که برش جت آب میتواند آنها را برش دهد. برخی از آنها دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که هنگام برش نیاز به توجه ویژه دارند. از فناوری برش واترجت در صنایع مختلف از جمله فناوریهای معدن، هوا و فضا برای برش، شکل دهی و استفاده مجدد استفاده میشود.
از مزایای مهم این فناوری، توانایی برش مواد بدون ایجاد تداخل در ساختار ذاتی آن است. زیرا هیچ منطقهای تحت تأثیر حرارت آسیب نمیبیند و به حداقل رساندن تأثیرات گرما باعث می شود که فلزات بدون آسیب دیدن یا تغییر در خصوصیات ذاتی بریده شوند. گوشه های تیز، بخشهای مورب، سوراخهای متعدد و اشکال خاص با حداقل شعاع داخلی امکانپذیر است.
تجهیزات سیستم های برش واترجت توسط شرکتهای فناور در سراسر دنیا به مرحله تجاریسازی رسیدهاند و تولیدکنندگان این تجهیزات را در اندازه های مختلف و با پمپ های آب که قادر به اعمال فشارهای مختلف هستند، در دسترس قرار دادهاند.
دستگاه های برش معمول جت آب دارای یک بازه توانایی از چند متر مربع تا صدها فوت مربع هستند. پمپ های فوق فشار قوی میتوانند آب را با فشارهای مختلفی به حرکت درآورند تا دقت و میزان برش متناسب با نیاز صنایع انجام شود.
ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در راستای تولید تجهیزات پیشرفته ایرانساخت، از تجاریسازی طرحهای نوآورانه و محصولات این حوزه حمایت میکنند.